Sorun çözme yöntemleri bize bir problemi adım adım nasıl çözüme ulaştırabileceğimizi anlatır. Yaygın olarak kişisel gelişim uzmanları tarafından geliştirilen bu teknikler, günlük hayatta karşılaştığımız problemleri basit ve hızlı şekilde çözüme ulaştırmamıza yardımcı olurlar. Sorun çözme yöntemleri temelde aynı prensipten doğar ve gelişir. Bu prensip, önce sorunun tanımlanması, daha sonra çözümün geliştirilmesidir. Bunun için birbirinden farklı yollar izlenebilir.
Ben her zaman bir teknik ne kadar basit ve doğrudansa o kadar işlevsel olacağına inanırım. Bu nedenle motivasyon ve kişisel gelişim için her zaman en sade yaklaşımlara başvurmayı tercih ederim. Bahsettiğim türde yalın ve doğrudan bir sorun çözme yaklaşımı ile son zamanlarda büyük keyifle okuduğum Üzüntüyü Bırak Yaşamaya Bak adlı kitapta karşılaştım ve bu tekniği hemen sizlerle paylaşmak istedim.
Üzüntüyü Bırak Yaşamaya Bak – Dale Carnegie
Üzüntüyü Bırak Yaşamaya Bak kitabı; kişiler arası iletişim uzmanı, yazar Dale Carnegie tarafından kaleme alındı. İlk kez 1948 yılında İngiltere’de basılan kitap, bugün daha kolay bir hayat yaşamak isteyen, bu nedenle problem çözme becerilerini geliştirmeye çalışan insanlar tarafından hâlâ okunuyor. Dale Carnegie’nın kitapları günümüze dek 30 milyondan fazla satış yaptı. 1888 – 1955 yılları arasında yaşayan Amerikalı yazar bugün halen dünya çapındaki popülerliğini koruyor.
Dale Carnegie;
* Kendisini özgür hissedebileceği bir zihinsel tutum geliştirdi.
* Anlayışlı, bağışlayıcı ve çözüm odaklı bir insan oldu ve geçmiş ya da geleceği değil bugünü düşünerek yaşadı.
Kısacası o tam olarak; üzüntüyü bıraktı ve yaşamaya baktı…
“Sorunları çözmenin birinci kuralı gerçekleri fark etmektir.”
Sorun Çözme Yöntemleri
Dale Carnegie’nin bizimle paylaştığı son derece basit ve işlevsel sorun çözme yaklaşımına gelecek olursak; sorun çözme yöntemleri birçok farklı şekilde yorumlanabilecek tek bir temel taslağı takip eder. İlk olarak, tüm gerçekleri öğrenin. Sonra, tüm gerçekleri tartın. Ardından bir karara varın ve harekete geçin.
Bu temel prensibi uygularken yararlanmamız için Dale Carnegie bize 4 sorudan oluşan bir yol haritası sunuyor ve bu soruları yazıp yanıtlamamızı istiyor.
1. Sorun nedir?
2. Sorunun nedenleri nelerdir?
3. Sorunun olası çözümleri nelerdir?
4. Mümkün olan en iyi çözüm nedir?
O halde şimdi adım adım bu aşamaları inceleyelim.
1. Sorun nedir?
Bir sorunu çözüme kavuşturmak için atmanız gereken ilk adım sorunun tam olarak ne olduğunu saptamaktır. Bunun için sorun ettiğiniz şeylerin perde arkasında olanlar hakkında tüm gerçekleri öğrenmeniz gerekir. Aksi takdirde ön yargıyla hareket edebilirsiniz. Örn; iş arkadaşınızla sizden istenen raporun kimin tarafından yapılması gerektiği konusunda sorun yaşıyorsunuz, bu sorun hakkındaki gerçeği öğrenmenin yolu patronunuzdan görevin kime ait olduğunu açıklamasını istemektir.
2. Sorunun nedenleri nelerdir?
Sorununuzun nedeni, çözümün anahtarıdır. Örn; patronunuz raporun sorumluluğunun size ait olduğunu söyledi. Az önce stres etkeniniz belirsizlikti, şimdi ise bu, görevin size verilmesi oldu. Anlaşılan o ki sorununuzun nedeni yapmanız gereken bir iş… Peki ne yapacaksınız? Bir karar almalısınız.
3. Sorunun olası çözümleri nelerdir?
Sorunun olası çözümlerini listelemelisiniz. Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda ne yapabilirsiniz?
- Patronunuzla raporu iş arkadaşınızın hazırlaması gerektiği konusunda tartışabilirsiniz.
- İş arkadaşınızla tartışabilirsiniz.
- Raporu yapmayı geciktirebilirsiniz.
- Raporu özenli bir şekilde hazırlayıp size teslim edilen işi tamamlayabilirsiniz.
Hangisini seçeceksiniz?
“Gelecek bugündür. Yarın yoktur. İnsanın kurtuluş günü bugündür.”
4. Mümkün olan en iyi çözüm nedir?
Sizin için en iyi olan çözümü seçmelisiniz. Eğer patronunuz, bir başkasının görev tanımında yer alan bir işi sizden istiyor olsaydı, bunun kendi görev tanımınız içinde olmadığını söyleyebilirdiniz. Ya da bir başkası, kendi sorumluluğundaki işi size yıkmaya çalışıyor olsaydı bu konuda işvereninizle konuşabilirdiniz. Ama burada aynı işi yapan iki kişi vardı ve beklenen rapor için siz seçildiniz. Ortada bir haksızlık yok, bir seçim var. Patronunuz sizi seçti. Eğer işi geciktirirseniz sorunu çözmüş olmayacaksınız. Patronunuzla veya iş arkadaşınızla tartışırsanız elinizde haklı argümanlar olmadığı için sorun daha da büyüyerek sizi etkilemeye devam edecek…
O halde sizce üstteki seçenekler arasında sizi sorununuzdan kurtaracak en iyi çözüm nedir? Elbette raporu başarıyla tamamlayıp teslim etmeniz.
Bir karara vardınız. O halde hemen harekete geçin. Raporu yapmanız gerektiği için üzgün hissetmek yerine size verilen görevi benimseyin ve şimdiye kadar yazdığınız en iyi raporu yazın. Kararlılık ve motivasyon, hareket etmede yol gösterici faktörlerdir.
Karar verme süreçlerini oluşturmak için bu yol gösterici soruları kullanın. Neyin işe yarayıp neyin yaramadığını inceleyin. Dale Carnegie’nin belirttiğine göre; bu sorun çözme yöntemleri endişelerinizi %50 oranında azaltabilirler.
